Chích ngừa cho trẻ sơ sinh là điều cần thiết mà bố mẹ nên thực hiện để phòng tránh trẻ không bị nhiễm những bệnh nguy hiểm thường gặp. Vậy các mũi tiêm cho trẻ sơ sinh là gì? Có tác dụng như thế nào? Dưới đây là những thông tin bố mẹ cần biết về chích ngừa cho trẻ sơ sinh.
Vì sao nên chích ngừa cho trẻ sơ sinh?
Trong vắc xin chứa kháng nguyên của virus hoặc vi khuẩn gây bệnh. Trong khi đó, hệ miễn dịch của trẻ sơ sinh chưa từng gặp những virus hay vi khuẩn này. Việc chích ngừa cho trẻ sơ sinh giúp kích thích hệ miễn dịch của trẻ sản xuất các kháng thể. Kháng thể sẽ tồn tại trong máu một thời gian dài để bảo vệ cơ thể chống lại các tác nhân gây bệnh.
Hơn nữa, chi phí khi tiêm phòng cho trẻ thấp hơn rất nhiều so với chi phí điều trị và chăm sóc y tế nếu bé bị nhiễm bệnh. Do đó tiêm phòng chính là biện pháp tối ưu nhất, hiệu quả nhất để bảo vệ sức khỏe cho trẻ.
Tham khảo: Trước khi tiêm phòng cho trẻ sơ sinh cần những gì? Những lưu ý bố mẹ cần nắm
Các mũi tiêm cho trẻ sơ sinh mẹ cần biết
Vậy những mũi tiêm chủng cần thiết cho trẻ là gì? Lịch tiêm chủng cho trẻ như thế nào? Dựa vào độ tuổi của trẻ mà bố mẹ đưa trẻ đi tiêm ngừa các loại vắc xin khác nhau.
Lịch tiêm vaccine cho trẻ sơ sinh
Trong vòng 24 giờ đầu sau khi sinh, trẻ cần được tiêm vắc xin phòng lao và viêm gan B.
Đây là những mũi tiêm đầu đời mang ý nghĩa đặc biệt quan trọng để tránh lây truyền virus từ mẹ sang con. Việc trì hoãn tiêm vắc xin phòng lao ở trẻ sơ sinh có thể tăng nguy cơ mắc bệnh lao, đặc biệt là khi hệ miễn dịch của trẻ còn yếu và không đủ khả năng tự bảo vệ trước tác nhân gây bệnh từ môi trường bên ngoài.
Bệnh lao có thể gây tổn thương tới phổi và lan sang các cơ quan khác như xương, hạch bạch huyết, hệ thần kinh, tim và màng não. Một trong những biến chứng nghiêm trọng của lao màng não ở trẻ sơ sinh là liệt tay chân, động kinh, bại não, suy giảm trí tuệ và rối loạn tâm thần.
Viêm gan siêu vi B là một vấn đề sức khỏe toàn cầu và là nguyên nhân gây ung thư đứng thứ hai sau thuốc lá, chiếm hơn 80% các trường hợp ung thư nguyên phát. Nếu thai phụ mắc viêm gan B, khả năng lây nhiễm cho thai nhi là từ 30% đến 40%. Virus viêm gan B có thể được truyền từ mẹ sang thai nhi trong tử cung, lúc sinh hoặc sau khi sinh. Tuy nhiên, nếu trẻ được tiêm vắc xin phòng viêm gan B trong vòng 24 giờ đầu sau khi sinh, hiệu quả bảo vệ khỏi virus viêm gan B có thể lên đến 95%.
Các mũi tiêm cho trẻ 2 tháng tuổi
Trẻ em cần được tiêm các loại vắc xin phòng tránh các bệnh như bạch hầu, ho gà, uốn ván, bại liệt, viêm gan B, viêm màng não và viêm phổi.
Hiện nay, có hai loại vắc xin phổ biến là vắc xin 5 trong 1 và vắc xin 6 trong 1, giúp phòng ngừa nhiều bệnh cho trẻ chỉ trong một lần tiêm. (1)
Vắc xin 5 trong 1 bao gồm phòng ngừa bạch hầu, ho gà, uốn ván, bại liệt và viêm gan B. Trẻ em được tiêm một liều duy nhất để bảo vệ khỏi các bệnh truyền nhiễm này.
Vắc xin 6 trong 1 bổ sung thêm phòng ngừa nhiễm trùng do vi khuẩn Hib. Vi khuẩn Hib gây ra nhiều bệnh nguy hiểm, đặc biệt là viêm màng não và viêm phổi. Với vắc xin 6 trong 1, trẻ em được bảo vệ khỏi cả bạch hầu, ho gà, uốn ván, bại liệt, viêm gan B và nhiễm trùng do vi khuẩn Hib chỉ trong một liều tiêm duy nhất.
Ngoài việc tiêm vắc xin, nên cho trẻ uống vắc xin phòng tiêu chảy cấp do Rotavirus. Đây là một loại vắc xin uống giúp ngăn ngừa tiêu chảy cấp do virus Rotavirus. Bệnh này thường xảy ra ở trẻ nhỏ và có thể gây ra biến chứng nghiêm trọng. Chính vì thế, vắc xin phòng tiêu chảy cấp do Rotavirus giúp bảo vệ trẻ khỏi bệnh và giảm nguy cơ biến chứng.
Các mũi tiêm cho trẻ 3 tháng tuổi
Khi trẻ em đạt 3 tháng tuổi, việc tiêm/ uống liều thứ 2 của vắc xin 6 trong 1 hoặc 5 trong 1 rất quan trọng. Tuy nhiên nếu bạn đã chọn vắc xin 5 trong 1, bạn cần bổ sung một mũi tiêm phòng viêm gan B.
Vắc xin 6 trong 1 hoặc 5 trong 1 giúp phòng ngừa bạch hầu, ho gà, uốn ván, bại liệt và viêm gan B. Việc tiêm mũi thứ 2 sẽ gia tăng hiệu lực bảo vệ của vắc xin sau mũi 1, giúp cơ thể của trẻ chống lại bệnh tật mạnh mẽ hơn và kéo dài thời gian bảo vệ.
Các mũi tiêm cho trẻ 4 tháng tuổi
Khi trẻ đạt 4 tháng tuổi, bạn cũng cần tiếp tục tiêm mũi thứ 3 của vắc xin kết hợp 6 trong 1 hoặc 5 trong 1. Việc tiêm mũi thứ 3 cũng sẽ giúp tăng cường hệ miễn dịch và đảm bảo rằng cơ thể của trẻ được khỏe mạnh, chống lại bệnh tật. (2)
Ngoài ra, trẻ cũng cần tiêm mũi thứ 2 của vắc xin Synflorix (Bỉ) hoặc Prevenar 13 (Bỉ) để phòng ngừa viêm tai giữa, viêm phổi và viêm màng não do phế cầu khuẩn. Đây là những bệnh nguy hiểm có thể gây ra biến chứng nghiêm trọng.
Xem thêm: Trẻ tiêm viêm não nhật bản có sốt không? Và những điều bố mẹ cần lưu ý
Bên cạnh các vắc xin tiêm, trẻ cần uống liều thứ 3 của vắc xin phòng tiêu chảy cấp do Rotavirus. Vắc xin này giúp ngăn ngừa bệnh tiêu chảy cấp do vi rút Rotavirus, một bệnh thường gặp ở trẻ nhỏ và có thể gây ra các biến chứng nghiêm trọng.
Các mũi tiêm cho trẻ 6 tháng tuổi
Trẻ cần được tiêm vắc xin phòng cúm để bảo vệ khỏi các chủng cúm A (bao gồm H1N1 và H3N2) cùng một chủng cúm B. Vắc xin cúm giúp kích thích hệ miễn dịch của trẻ để tạo ra kháng thể chống lại virus cúm, giúp ngăn chặn sự lây lan và phòng tránh những biến chứng nguy hiểm.
Theo khuyến nghị y tế, trẻ nên tiêm mũi đầu tiên của vắc xin cúm khi đạt 6 tháng tuổi. Việc tiêm vắc xin cúm lúc này nhằm đảm bảo rằng hệ miễn dịch của trẻ đã đủ phát triển để đáp ứng và tạo ra kháng thể chống lại virus cúm.
Xem thêm: Trẻ sau khi tiêm vắc xin cúm mùa có bị sốt không?
Sau mũi tiêm đầu tiên, cần tiêm mũi nhắc lại sau khoảng 1 tháng để tăng cường hệ miễn dịch của trẻ và đảm bảo hiệu quả bảo vệ tối đa. Việc tiêm mũi nhắc lại giúp nâng cao sự khả năng miễn dịch của trẻ trước các chủng cúm.
Các mũi tiêm cho trẻ 9 tháng tuổi
Nếu bạn muốn tiêm vắc xin kết hợp 3 trong 1 (bao gồm phòng sởi, quai bị và rubella), bạn cần chờ đến khi trẻ đạt 12-15 tháng tuổi. Vắc xin phòng sởi riêng đảm bảo bảo vệ trẻ khỏi bệnh sởi, một bệnh truyền nhiễm nguy hiểm.
Sau mũi tiêm đầu tiên, vắc xin sởi riêng đòi hỏi một mũi nhắc lại khi trẻ đủ 18 tháng tuổi để tăng cường sự bảo vệ và đảm bảo hiệu quả phòng ngừa tối đa.
Ngoài ra, nếu bạn chọn vắc xin kết hợp 3 trong 1, mũi tiêm thứ hai sẽ được tiêm lại khi trẻ đạt 4-6 tuổi. Việc tiêm mũi nhắc lại này giúp gia tăng sự bảo vệ và đảm bảo trẻ tiếp tục được phòng ngừa sởi, quai bị và rubella trong thời gian dài.
Những câu hỏi thường gặp về tiêm chủng cho trẻ sơ sinh
Dưới đây là nội dung về các câu hỏi thường gặp liên quan đến tiêm chủng cho trẻ sơ sinh:
-
Tiêm vacxin có an toàn cho trẻ sơ sinh không?
Vaccine được nghiên cứu kỹ lưỡng và qua nhiều giai đoạn kiểm nghiệm trước khi được chấp thuận sử dụng, đảm bảo an toàn cho trẻ sơ sinh. Mặc dù có thể xuất hiện một số phản ứng nhẹ như sưng đỏ tại chỗ tiêm hoặc sốt nhẹ, nhưng những phản ứng này thường không nghiêm trọng và sẽ nhanh chóng giảm bớt.
-
Liệu có thể tiêm nhiều mũi vacxin cùng một lúc?
Có thể tiêm nhiều mũi vacxin cùng một lúc, điều này không chỉ an toàn mà còn giúp giảm bớt số lần tiêm cho trẻ. Các chuyên gia y tế sẽ đảm bảo lịch tiêm chủng được tuân thủ theo hướng dẫn an toàn.
-
Trẻ cần tiêm bổ sung sau khi hoàn thành lịch tiêm chủng sơ sinh không?
Có, trẻ sẽ cần tiêm bổ sung ở các độ tuổi sau để tăng cường miễn dịch. Bác sĩ hoặc nhân viên y tế sẽ cung cấp lịch tiêm bổ sung dựa trên hướng dẫn tiêm chủng hiện hành. (3)
-
Làm thế nào để giảm đau và khó chịu cho trẻ sau khi tiêm?
Để giảm đau và khó chịu cho trẻ, bạn có thể áp dụng biện pháp chườm lạnh nhẹ tại chỗ tiêm, đảm bảo trẻ được nghỉ ngơi và thoải mái. Nếu trẻ bị sốt, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ về việc sử dụng thuốc hạ sốt phù hợp.
-
Nên làm gì nếu trẻ có phản ứng nghiêm trọng sau khi tiêm?
Trong trường hợp hiếm gặp phản ứng nghiêm trọng sau khi tiêm vaccine, như dị ứng hoặc khó thở, bạn cần đưa trẻ đến cơ sở y tế ngay lập tức để nhận sự chăm sóc và can thiệp kịp thời.
Các lưu ý khi chăm sóc bé sau khi tiêm chủng
Sau khi tiêm chủng cho trẻ sơ sinh, việc cơ thể trẻ có phản ứng là chuyện bình thường. Đó có thể là mẩn ngứa, đau, sưng, đỏ tại vị trí tiêm; sốt dưới 39 độ C và một số triệu chứng khác như khó chịu, mệt mỏi, chán ăn. Việc chăm sóc cho bé sau khi tiêm là vô cùng quan trọng. Một số việc bố mẹ cần làm:
- Cho trẻ mặc quần áo mỏng, thoáng mát.
- Cho trẻ ăn uống đầy đủ, cấp nước bổ sung, nếu trẻ còn bú mẹ nên cho trẻ bú nhiều hơn.
- Nếu trẻ bị sốt 39 độ, bố mẹ có thể dùng thuốc hạ sốt có chứa Paracetamol như thuốc hạ sốt Hapacol với liều lượng phù hợp dựa theo độ tuổi và cân nặng.
- Không nên tiếp xúc trực tiếp vào vết tiêm của trẻ bằng tay, không thoa hoặc bôi bất cứ thứ gì lên vết tiêm nếu không được hướng dẫn của bác sĩ.
- Không tự ý dùng thêm các thuốc ho, thuốc hạ sốt, giảm đau khác vì những loại thuốc này có thể làm tăng liều paracetamol.
Tiêm vaccine cho trẻ sơ sinh là điều vô cùng cần thiết để bảo vệ sức khỏe cho trẻ. Đây chính là biện pháp tăng cường cho hệ miễn dịch non nớt của trẻ để chống lại những mầm bệnh nguy hiểm tiềm ẩn ở môi trường xung quanh. Hy vọng qua bài viết này bố mẹ đã ghi nhớ được lịch tiêm chủng cho trẻ sơ sinh và đưa trẻ đi tiêm đúng thời điểm nhé!
Nguồn tham khảo:
- https://www.cdc.gov/vaccines/parents/by-age/months-1-2.html
- https://www.cdc.gov/vaccines/parents/by-age/newborn-birth.html
- https://www.webmd.com/parenting/baby/vaccination-schedule-what-to-expect